ระบบประสาทและอวัยวะรับความรู้สึก (Nervous system and Sense organs)
อวัยวะในระบบประสาทของสัตว์ทุกชนิดรวมทั้งปลา มีการทำงานรวมกันได้แก่ สมอง ไข สันหลัง เส้นประสาท และอวัยวะรับวามรู้สึก
สมอง (Brain) แบ่งเป็นส่วนๆได้ดังนี้
(1) Forebrain (telencephalon หรือ cerebral-hemisphere) เป็นส่วนสมองที่อยู่ปลายสุดทางหัว ขอบขวา และซ้ายมีก้านแยกไปตืดต่อกับจมูก คือ olfactory nerve และส่วนที่ติดต่อกับจมูกเรียก olfactory lobe เป็นบริเวณที่ทำหน้าที่รับความรู้สึกทางรับกลิ่น ภายในจมูก (nasal pit) จะมี olfactory plate บุอยู่ภายใน
(2) Tween-brain (=diencephalon) เป็นส่วนสั้นๆซึ่งอาจถูกคลุมด้วย ceredellum ยื่นมาปิดไว้จึงมองไม่เห็นจากด้นหลัง บริเวณนี้จะมี pineal organ ซึ่งทำหน้าที่รับความรู้สึกทางแสง pineal organ จะมีก้านเล็กๆเรียก pineal stalk ซึ่งจะขึ้นไปทาบอยู่บน forebrain
(3) Midbrain (optic lobe หรือ mesencephalon) เป็นก้อนกลมคู่อยู่ถัด tween-brain ลงมาจะเห็นมีเส้นประสาทจากตา (optic nerve) มาสุดที่อวัยวะส่วนนี้
(4) Cerebellum (metencephalon) ในปลาฉลามหรือปลาดุก มองส่วนนี้จะเจริญดีมากเห็นเด่นชัด ดูเป็นลอน หรือพูคลุมอยู่ อาจคลุมเลยไปข้างหน้าถึง forebrain และไปทางหางถึง medulla oblongata หน้าที่ของ cerebellum นั้นเกี่ยวข้องกับการเคลื่อนไหว ว่ายน้ำ และทรงตัว
(5) Medulla oblongata (myelencepahon )อยู่ถัด cerebellum ลงมา อาจเรียกว่าเป็น brainstem เป็นที่เกิดของเส้นประสาทสมองหลายเส้น และเป็นทางเชื่อมต่อของประสาทจากสันหลังประสาทส่วนกลางในการรับรู้ความรู้สึกต่างๆมาส่งสมองอีกด้วย
เส้นประสาทสมอง (cranial nerve) มีอยู่ 11 เส้น ดังนี้
I. Olfactory nerve ออกจากสมองส่วนของ forebrain นำความรู้สึกจากจมูกทางรับกลิ่นมายัง forebrain
II. Optic nerve ออกมาจากสมอส่วนของ tweenbrain นำความรู้สึกการเห็นด้วยตามายังสมอง
III. Oculomotor nerve ออกจากสมองด้านท้องใต้ optic lobe ไปเลี้ยงกล้ามเนื้อตา 4 มัด คือ internal (anterior) rectus, superior ectus, inferior rectus และ inferior oblique
IV. Trochlear nerve ออกจากสมองด้านหลังของสมองระหว่าง optic lobes และ cerebellum ไปเลี้ยงกล้ามเนื้อตา เส้น superior oblique
V. Trigeminal nerve อกจากด้านข้างของ medulla แล้วแยกเป็น 3 แขนง ไปยังจมูก ขากรรไกรบนและขากรรไกรล่าง
VI. Abducens nerve ออกจากด้านท้องของ medulla ไปยังกล้ามเนื้อตาเส้น external (posterior) rectus
VII. Facial nerve ออกจากสมองติดกับเส้นที 5 แยกเป็น 4 แขนง มีหน้าที่ไปเลี้ยงตอนบนองหัวบริเวณรอบๆตา ขากรรไกรบนและล่างรวมทั้งบนเพดานปาก
VIII. Acoustic nerve (หรือ auditory nerve) เป็นเส้นใหญ่สั้นอยู่ติดกับ เส้นที่ 5 และ 7 จะไปยังกล่องหู
IX. Glossopharyngeal nerve ออกจากด้านข้างของ medulla ถัดคู่ที่ 8 ลงมาแบ่งเป็น 2 แขนงไปเลี้ยง hyoid arch และ bronchial arch
X. Vagus nerve (หรือ pneumogastric nerve ) ออกจากเป็นเส้นใหญ่ มีกิ่งแขนงหลายกิ่งไปเลี้ยงขอบเหงือก ได้แก่ branchial nerve ไปยังหัวใจ ได้แก่ cardiac nerve ไปยังกระเพาะอาหารได้แก่ gastric nerve เป็นต้น
XI. Terminal nerve เป็นเส้นที่พบกันภายหลัง เส้นนี้อยู่ด้านท้องของ forebrain ออกจากช่อง neuropore ทอดไปกับ olfactory tract ไปเลี้ยงเยื่อเมือกของช่องจมูก
อวัยวะในระบบประสาทของสัตว์ทุกชนิดรวมทั้งปลา มีการทำงานรวมกันได้แก่ สมอง ไข สันหลัง เส้นประสาท และอวัยวะรับวามรู้สึก
สมอง (Brain) แบ่งเป็นส่วนๆได้ดังนี้
(1) Forebrain (telencephalon หรือ cerebral-hemisphere) เป็นส่วนสมองที่อยู่ปลายสุดทางหัว ขอบขวา และซ้ายมีก้านแยกไปตืดต่อกับจมูก คือ olfactory nerve และส่วนที่ติดต่อกับจมูกเรียก olfactory lobe เป็นบริเวณที่ทำหน้าที่รับความรู้สึกทางรับกลิ่น ภายในจมูก (nasal pit) จะมี olfactory plate บุอยู่ภายใน
(2) Tween-brain (=diencephalon) เป็นส่วนสั้นๆซึ่งอาจถูกคลุมด้วย ceredellum ยื่นมาปิดไว้จึงมองไม่เห็นจากด้นหลัง บริเวณนี้จะมี pineal organ ซึ่งทำหน้าที่รับความรู้สึกทางแสง pineal organ จะมีก้านเล็กๆเรียก pineal stalk ซึ่งจะขึ้นไปทาบอยู่บน forebrain
(3) Midbrain (optic lobe หรือ mesencephalon) เป็นก้อนกลมคู่อยู่ถัด tween-brain ลงมาจะเห็นมีเส้นประสาทจากตา (optic nerve) มาสุดที่อวัยวะส่วนนี้
(4) Cerebellum (metencephalon) ในปลาฉลามหรือปลาดุก มองส่วนนี้จะเจริญดีมากเห็นเด่นชัด ดูเป็นลอน หรือพูคลุมอยู่ อาจคลุมเลยไปข้างหน้าถึง forebrain และไปทางหางถึง medulla oblongata หน้าที่ของ cerebellum นั้นเกี่ยวข้องกับการเคลื่อนไหว ว่ายน้ำ และทรงตัว
(5) Medulla oblongata (myelencepahon )อยู่ถัด cerebellum ลงมา อาจเรียกว่าเป็น brainstem เป็นที่เกิดของเส้นประสาทสมองหลายเส้น และเป็นทางเชื่อมต่อของประสาทจากสันหลังประสาทส่วนกลางในการรับรู้ความรู้สึกต่างๆมาส่งสมองอีกด้วย
เส้นประสาทสมอง (cranial nerve) มีอยู่ 11 เส้น ดังนี้
I. Olfactory nerve ออกจากสมองส่วนของ forebrain นำความรู้สึกจากจมูกทางรับกลิ่นมายัง forebrain
II. Optic nerve ออกมาจากสมอส่วนของ tweenbrain นำความรู้สึกการเห็นด้วยตามายังสมอง
III. Oculomotor nerve ออกจากสมองด้านท้องใต้ optic lobe ไปเลี้ยงกล้ามเนื้อตา 4 มัด คือ internal (anterior) rectus, superior ectus, inferior rectus และ inferior oblique
IV. Trochlear nerve ออกจากสมองด้านหลังของสมองระหว่าง optic lobes และ cerebellum ไปเลี้ยงกล้ามเนื้อตา เส้น superior oblique
V. Trigeminal nerve อกจากด้านข้างของ medulla แล้วแยกเป็น 3 แขนง ไปยังจมูก ขากรรไกรบนและขากรรไกรล่าง
VI. Abducens nerve ออกจากด้านท้องของ medulla ไปยังกล้ามเนื้อตาเส้น external (posterior) rectus
VII. Facial nerve ออกจากสมองติดกับเส้นที 5 แยกเป็น 4 แขนง มีหน้าที่ไปเลี้ยงตอนบนองหัวบริเวณรอบๆตา ขากรรไกรบนและล่างรวมทั้งบนเพดานปาก
VIII. Acoustic nerve (หรือ auditory nerve) เป็นเส้นใหญ่สั้นอยู่ติดกับ เส้นที่ 5 และ 7 จะไปยังกล่องหู
IX. Glossopharyngeal nerve ออกจากด้านข้างของ medulla ถัดคู่ที่ 8 ลงมาแบ่งเป็น 2 แขนงไปเลี้ยง hyoid arch และ bronchial arch
X. Vagus nerve (หรือ pneumogastric nerve ) ออกจากเป็นเส้นใหญ่ มีกิ่งแขนงหลายกิ่งไปเลี้ยงขอบเหงือก ได้แก่ branchial nerve ไปยังหัวใจ ได้แก่ cardiac nerve ไปยังกระเพาะอาหารได้แก่ gastric nerve เป็นต้น
XI. Terminal nerve เป็นเส้นที่พบกันภายหลัง เส้นนี้อยู่ด้านท้องของ forebrain ออกจากช่อง neuropore ทอดไปกับ olfactory tract ไปเลี้ยงเยื่อเมือกของช่องจมูก
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น